Advies bij de aankoop van een zandbak:
Zandbakken zijn belangrijk voor de ontwikkeling van opgroeiende kinderen (emotioneel, contact met bodem, vormen, knoeien, fantasie enz.). Ouders zijn vaak bang voor ziekten die via zandbakken kunnen worden opgelopen waardoor er nog maar weinig openbare zandbakken zijn. Met goed onderhoud en beheer is deze angst eigenlijk niet nodig. Bij het beheer moet vooral gelet worden op de volgende gevaren: verstikking, stoten, ziekten en vergiftiging.
Ondergrond en diepte Wij adviseren een zanddiepte van maximaal 500 mm omdat: - er dan geen diepe tunnels gegraven kunnen worden, diepe tunnels storten nogal eens in en kinderen kunnen dan stikken onder het zand; - omdat er dan niet zoveel zand is; het eventueel vervangen van zand is dan nog betaalbaar en het spelen is nog steeds leuk; - bij dieper zand kan water makkelijker omhoog komen.
Grootte van de zandbak In het algemeen kan gesteld worden dat grote zandbakken moeilijker schoon te houden zijn dan kleine zandbakken; exacte maten zijn niet te geven. Schaf voor hele kleine kinderen (1-3 jaar) zandbakken van kleine afmetingen aan. Ze spelen nog veel alleen; in een klein cirkeltje om zich heen; ze kunnen zich "verloren" voelen in zo'n grote zandbak. Grote kinderen (3-6 jaar) voelen zich daarentegen ook prima in zandbakken die groter van oppervlakte zijn. Hun spel is ook anders, er wordt gebouwd en gegraven en er worden heuvels en dalen en wegen gemaakt; ze hebben meer ruimte nodig. Maar ook hier geldt: niet té groot; ook kinderen tot 6 jaar spelen nog vaak alleen. Grotere kinderen hebben nogal eens de neiging om elkaar onder te spitten. Kies daarom liever voor 2 kleinere zandbakken.
Rand van de zandbak Een rand voorkomt dat speelzand zich vermengt met grond en vuil buiten de bak. Een rand kan ook gebruikt worden als speeloppervlak of om op te zitten. Kijk goed welke kinderen gebruik gaan maken van de zandbak. Als de rand van de zandbak hoger is dan 400 mm, kunnen hele jonge kinderen (tot ongeveer 3 jaar) er moeilijker in. Een hogere rand heeft als nadeel dat kleine kinderen er af kunnen vallen. De veiligheid van spelen in de zandbak kan verhoogd worden door om de zandbak rubber tegels te leggen.
Speelvlakken Als de rand van de zandbak te smal is, is er geen goede speelrand. Dan kan de rand bijvoorbeeld in de zandbak zelf gemaakt worden door het plaatsen van enkele afgezaagde boomstammen, betonnen of kunststof poefs van minstens 30 cm doorsnee. Plaats een zandtafel in het midden van de zandbak. Bijkomend voordeel is dat de kinderen met zand op de zandtafel spelen in plaats van op de rand van de zandbak, hierdoor zal er minder zand buiten de zandbak terechtkomen.
Plaats van de zandbak De zandbak moet op een rustige plaats liggen. Bij voorkeur half in de schaduw, half in de zon. Kies als dit niet mogelijk is voor een plaats in de zon. Bij zandbakken met toezicht kan bij fel zonlicht een parasol geplaatst worden om te voorkomen dat kinderen verbranden. Plaats een zandbak nooit in een donkere hoek of op een vochtige plaats. Zorg voor een looppad rondom de zandbak van bijvoorbeeld een rubber- of betontegel. Plaats zandbakken niet in looproutes. Als er veel gerend wordt en het druk is bij de zandbak Het is niet verstandig om alleen zand als ondergrond onder bewegende toestellen zoals schommels te leggen, omdat vooral kleine kinderen graag in het zand spelen en het gevaar van bewegende toestellen niet inzien.
Zandsoort In speelzand moeten fijne bestanddelen zitten; het advies is een korrelgrootte tot 2 mm. Het zand moet goed vormbaar zijn bij een zekere mate van vochtigheid. Het mag niet "geel afgeven" aan handen en kleren. Als dat wel het geval is, zit er teveel ijzer in het zand. Het gehalte organische stof (plantenresten) moet laag zijn. Geschikt zijn duinzand en bergzand. Rivierzand is niet geschikt, omdat het te grof is. Rivierzand wordt wel gebruikt als drainagezand onder in de zandbak.
